Burgemeester van Houten tussen 20 mei 1877 en 18 mei 1925
Geboren: 14 oktober 1848 te Utrecht
Gestorven: 23 maart 1926 te Houten
In Houten is een straat naar hem genoemd; de Burgemeester Wallerweg.
Burgemeester Waller (Liberaal) is de langstzittende burgemeester die Houten heeft gekend. 48 jaar stond hij aan het roer van de gemeente en was de opvolger van burgemeester S. van Raven, die eveneens lange tijd burgemeester van Houten was.
Jacob Waller werd geboren in Utrecht als zoon van een rechter. Jacob Waller had gekozen voor het ambt van notaris en werd in Purmerend benoemd als kandidaat-notaris.1 In 1874 werd Waller burgemeester van Koudekerk aan den Rijn. Daar trouwde hij met Mary Watkins uit Wales. Beide zoons werden in deze plaats geboren.
De Grund
In 1877 wordt Waller burgemeester van Houten. Bij zijn aantreden laat hij een modern en markant huis bouwen. Het huis krijgt de naam De Grund en staat buiten het dorp langs de doorgaande weg van Utrecht naar Schalkwijk (thans De Poort geheten). Het huis staat in Wijk O, in de voormalige gemeente Oud-Wulven. Het is een enorm ruim huis met de voordeur aan de achterzijde van de woning. Waarom dit zo is, weet niemand. Hij blijft hier tot aan zijn dood wonen. Naast de villa komt er ook een koetshuis. Hier heeft Waller paard en wagen gestald.
Krachtige bestuurder
Hij stond bekend als een krachtige bestuurder die opkwam voor de gemeentelijke belangen. In zijn periode maakte hij zich sterk voor het verbeteren van de wegen in Houten, die ’s winters niet altijd goed begaanbaar waren. Als voorzitter van het Waterschap Houten kon hij vanaf 1887 hier veel in betekenen.
Waller hield geen lange toespraken met ingewikkelde woorden, maar handelde op het juiste moment. Hij was zijn hele periode bezig voor de gemeente Houten. In september 19092 werd hij onderscheiden als ridder in de orde van Oranje Nassau.
Burgemeester Waller startte zomers soms zijn werkzaamheden om 5 uur ’s ochtends. Een keer liet hij de gemeenteraad om 6 uur ’s ochtends aanvangen. 40 jaar lang was hij ook gemeentesecretaris. Pas in 1917 werd er een gemeentesecretaris (L.A.H. de Ruijter) aangesteld. Hiervoor werd het gemeentehuis met één verdieping uitgebreid. Aanleiding was de administratie rond distributiebonnen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Na zijn kantoorwerk stapte Waller bijna dagelijks op zijn paard, om een ronde door de gemeente te maken.
Tijdens zijn ambtsperiode voerde hij het openbare groen in, zodat de gemeente op sommige plaatsen een mooi aanzien kreeg. Ook de kom van het dorp werd aangepakt en sloten en poelen die zich tot in het dorp uitstrekten, werden gedempt. In 1893 regelde hij de huidige torenspits op de kerk aan de Brink. Af en toe gingen dankzij Waller en enkele boeren de kinderen van het dorp op schoolreis naar de Pyramide van Austerlitz.
Gebeurtenissen
In 1882 bezoekt een groep zigeuners Houten. Waller en de veldwachter kunnen weinig uitrichten. Op 29 juni 1911 worden in Maarschalkerweerd een lustrumfeest gehouden van de Universiteit Utrecht. Burgemeester Waller ontvangt hierbij de koningin die per auto arriveert.
In 1914 vangt Houten 89 Belgische vluchtelingen op. Waller was burgemeester op het moment dat de Koninklijke trein met Koningin Wilhelmina in 1917 ontspoorde.
Op 12 november 1920 krijgt burgemeester Waller te maken met een roofmoord aan de Utrechtseweg. Waller was de eerste burgemeester van Houten met een telefoonaansluiting. Tijdens zijn ambtsperiode krijgt Houten in 1921 elektriciteit. In januari 1924 viert het dorp dat Waller 50 jaar burgemeester in Nederland was en wordt hij officier in de Oranje Nassau Orde. Waller is voorzitter van KNA (Fanfare) en hield van paardensport.
Ontslag
Op 4 mei 1925 dient burgemeester Waller zijn ontslag in bij de Koningin. Hij verzoekt om per 18 mei te mogen worden ontslagen, in verband met zijn gevorderde leeftijd. Hij is op dat moment 76 jaar oud en 51 jaar burgemeester (3 jaar in Koudekerk). Hij wordt opgevolgd door burgemeester H.J.J. Scholtens. Wethouder G.J. Vernooy is tijdens de overbruggingsperiode loco-burgemeester.
Op 23 oktober 1925 wordt besloten om de weg die Waller gebruikte om op zijn werk te komen, de burgemeester Wallerweg te noemen. Tevens krijgt Waller een verhoging van zijn pensioen met 25 procent. Hij schenkt deze extra inkomsten aan de kerken en het armenfonds.
Overlijden
Op 23 maart 1926 overlijdt Jacob Waller in zijn woning ‘de Grund’. Hij was een week eerder geopereert aan een breuk. Zijn vrouw was anderhalf jaar ouder en stierf een half jaar na hem in Amerongen. Beiden liggen begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Ireneweg in Houten. De begrafenis van Waller vond plaats op 26 maart 1926, waarbij veel notabelen aanwezig waren.
