Officiële naam: Adrianus Bruno Haefkens
Burgemeester van Houten, Schalkwijk en Tull en ’t Waal tussen 11 november 1946 en 5 december 1958
Geboren: 23 februari 1898, te ’s Hertogenbosch
Gestorven: 5 december 1958, te Schalkwijk
In Houten is een straat naar hem genoemd; de Burgemeester Haefkensstraat
Inhoud
Burgemeester Haefkens is de eerste en tevens langstzittende naoorlogse burgemeester. Hij volgde burgemeester V.R. Los op, die was teruggekeerd na de Tweede Wereldoorlog. Vrijwel direct was hij ook burgemeester van de gemeenten Schalkwijk en Tull en ’t Waal waar hij waarnemend burgemeester Vink opvolgde. Burgemeester Haefkens woonde in het gemeentehuis van Schalkwijk.
Als jonge gemeenteambtenaar is Haefkens in de jaren 20 en 30 werkzaam bij de gemeenten Montfoort, Willeskop en later IJsselstein. In 1933 trouwt hij met Cornelia Antonia Geertruida de Greef uit Haarzuilens.
Herstelperiode na de Tweede Wereldoorlog
In de periode dat Haefkens burgemeester is, wordt Nederland opgebouwd. Ook in Houten en Schalkwijk was oorlogsschade. Met name de kern van Houten was getroffen door een bombardement.
Tijdens zijn bestuur werd het ‘Brinkplein’ aangelegd en werden wegen verbeterd. Het gemeentehuis van Houten verdween. Haefkens was net als zijn voorgangers voorzitter van het Waterschap Houten en Schalkwijk. Maar onder zijn periode werd een groot deel van het wegennet overgeheveld naar de gemeente. Hij ontwikkelde het plan voor een rondweg om De Brink heen. Dit werd nooit uitgevoerd.
Voor wat betreft de brandweer Houten komt er in 1947 een autospuit en voor de brandweer Schalkwijk een nieuwe kazerne. Ook maakt hij zich sterk voor een ‘bloedplasma-dienst’. In zijn periode vindt er ook woningbouw plaats. Haefkens vindt dat mensen niet naar de bouw van hun eigen huis mogen kijken en wordt autoritair ervaren.1
Twee keer krijgt hij in die tijd koninklijk bezoek. Zo komt in 1949 Prins Bernard langs en een jaar later doet Koningin Juliana Schalkwijk en Tull en ’t Waal aan.
Grenscorrecties, annexatie en fusie
Burgemeester Haefkens krijgt in 1954 te maken met de annexatie van het gebied ten noorden van de A12 door de gemeente Utrecht. Ook werden er grenscorrecties met Bunnik en Jutphaas uitgevoerd. In datzelfde jaar voert Haefkens de adressen in zoals wij nu kennen. Voortaan moeten de inwoners gebruikmaken van een straatnaam in combinatie met een huisnummer.
Hij bereidde de gemeentelijke fusie van Houten, Schalkwijk en Tull en ’t Waal voor. Tijdens zijn ambtsperiode kreeg de kern van Houten en de nieuwbouw van Schalkwijk riolering. Veel wegen werden opgebroken. Ook andere overheden vernieuwen in deze jaren. In de Lek wordt een stuw gemaakt en dwars door Houten wordt het Amsterdam-Rijnkanaal neergelegd.
Burgemeester Haefkens is een van de eerste burgervaders die zelf foto’s maakte.
Grote interesse in Romeinen
Haefkens had een groot gevoel voor historie. In 1950 werd mede dankzij hem duidelijk dat Houten een rol speelde in de Romeinse tijd. In dat jaar meldt een inwoonster aan burgemeester Haefkens dat haar man bij graafwerkzaamheden aan een onbekende sloot een rood schoteltje heeft gevonden. De burgemeester hoopt direct op de vondst van terra sigillata, Romeins aardewerk.
Inderdaad blijkt het te gaan om een schaal terra sigillata van 17 centimeter en Haefkens laat de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) verder onderzoek doen. Die doet dat oppervlakkig en omdat Houten niet als een rijk archeologisch gebied bekend staat en de dienst overbelast is, vertrekt het ROB uit onze gemeente.
Eigen onderzoek
De burgemeester besluit zelf op onderzoek te gaan en krijgt van de arbeiders te horen dat er kleine flesjes waren gevonden. Die waren verkocht aan een passant. Andere flesjes waren kapot geslagen, omdat er toch niets in zat. De arbeiders laten aan de burgemeester een plek zien waar ze de gevonden scherven hadden verzameld. Haefkens bekijkt ze en ontdekt dat de scherven waren voorzien van een naamstempel. Romeins dus. Hij schakelt opnieuw het ROB in.
Romeins aardewerk als bloemenvaas
’s Avonds bezorgde een arbeider de burgemeester een volkomen gaaf pijpaarden potje (hoog 6,5 cm.), wat zijn vrouw groen had geschilderd en in gebruik had genomen als bloemvaas voor viooltjes.
In de periode daarna worden er onder toezicht van het ROB allerlei Romeinse vondsten naar boven gehaald, waaronder ook dakpannen, glas, munten en bronzen gebruiksvoorwerpen. Hierdoor stond Houten op de kaart als Romeinse vindplaats.2
Kerkhofmuur en villa
Maar in november 1956 komt de klapper. Eerst wordt er een kerkhofmuur gevonden die deels is opgebouwd met materiaal van een Romeins gebouw en in 1957 wordt deze daadwerkelijk gevonden. Doordat Haefkens nauwlettend de werkzaamheden voor de riolering volgt, wordt op 22 januari 1957 het Romeinse stenen gebouw aan de Burgemeester Wallerweg ontdekt.
Overlijden
Op 5 december 1958, ’s nachts om half 3, sterft Haefkens. Hij was vanaf 16 september dat jaar al ziek. Om half 10 in de ochtend luidt de brandweer van Houten als eerbetoon de kerkklok. De uitvaart vindt plaats in Schalkwijk. Haefkens wordt begraven op de RK Begraafplaats in Vleuten.
Hij wordt opgevolgd door waarnemend burgemeester van de Weijer, burgemeester van Bunnik.
Artikelen
- De ontdekking van een Romeinse villa op de Burgemeester Wallerweg
- De vondst van een Romeinse villa in Houten
Noten
- Het Trefpunt 4 augustus 1993 – Interview met Kees Bouwman ↩︎
- Maandblad van “Oud-Utrecht”, jg. 23 (1950), nr 7 en 8 ↩︎
Deze pagina is gewijzigd op 22 december 2024