Gerecht Oud-Wulven en Waijen

Het gerecht Oud-Wulven en Waijen is in 1545 ontstaan na een samenvoeging van het gerecht Waijen en het gerecht Oud-Wulven. Daarvoor was er sprake van twee gerechten, waarbij de eigenaar altijd dezelfde persoon was. (bron)

Vroegste geschiedenis

In de 11e eeuw vindt de ontginning van Waijen plaats. Oudwulverbroek wordt later ontgonnen. Vanaf het begin lijkt het geslacht Van Wulven de dienst te hebben uitgemaakt in zowel in Waijen als in Oud-Wulven.

Rond 1227 worden de graafschappen afgeschaft. Toch zijn de verhoudingen niet altijd duidelijk. Er is dan sprake van rechtsmacht in de vorm van gerechten. In 1285 wordt gesproken over een boerderij in Oud-Wulverbroek in het gerecht van ’t Goy. Hubert van Wulven is hier eigenaar van. Daarmee zou sprake zijn dat Oud-Wulvenbroek en dus ook De Geer vallen onder de Heren van Goye.

Gerecht Oud-Wulven
Op een onbekend moment verliest Ten Goye de rechtsmacht over de ontginning Oud-Wulven. Dit kan al in 1304 zijn gebeurd, toen het Waterschap Vechter- en Oudwulverbroek werd opgericht. Er wordt dan gesproken over het ‘gerecht van Gijsbert Honderdmark en Gijsbert Utengoye’. In 1330 wordt gesproken over het gerecht van Albert Honderdmark en wordt Ten Goye niet meer genoemd.

Het geslacht Honderdmark lijkt veel macht te hebben in die tijd. Aangenomen wordt dat ze een afsplitsing zijn van de Van Wulvens. Gijsbert Honderdmark komt in 1246 al voor in de bronnen en het wordt niet uitgesloten dat hij dezelfde persoon als Gijsbert van Wulven is (bron). Maar pas in 1304 wordt Hondermark duidelijk gekoppeld aan de ontginning Oudwulverbroek.

Gerecht Wayen
Wayen is een ontginning van de ministralenfamilie Van Wulven. Wayen en Wulven/Heemstede zijn gescheiden door de ontginningsas Langeweg. Het gerecht Wayen had vanwege de waterhuishouding vooral te maken met Oud-Wulven. De omvang van het gerecht Wayen en Oud-Wulven is dan vooral ontstaan door de aanwezige waterscheidingen.

Gerecht Waijen en Oud-Wulven

Het gerecht Oud-Wulven en Waijen bestond uit verschillende boerderijen in de ontginningsgebieden. Het centrum van dit gerecht was in het huis Oud Wulven. Tegelijkertijd met de samenvoeging in 1545 werd het schepenrecht ingevoerd. Het gerecht Oud-Wulven en Waijen bezat geen wapen.

In 1616 wordt een deel van de grond verkocht van het gerecht Heemstede. In 1634 wordt de ambtsheerlijkheid Oud Wulven en Waijen gekocht door Johan van Toll. Hij laat een nieuw landhuis bouwen. Daarna komt Jan Rothé er te wonen. Veel was die er niet want deze man trok als profeet rond in West-Europa.

Het gerechtshuis van Oud-Wulven was te vinden in herberg ’t Hemeltje op de kruising van de Wayensedijk en de weg van Utrecht naar Houten.

Eigenaren gerecht Oud-Wulven / Oudwulven en Waijen

JaartalEigenaar
±1304Gijsbert Honderdmark
±1317 >1320Albert Honderdmark
±1337Willem Honderdmark
1362 ???Herman van Lokhorst
16-12-1372Herman van Wulven (zoon, ook eigenaar van Wulven)
<1382Gerrit uten Leen
16-03-1388Gerrit Pelgrimszoon van Luttikenhuys
1401Henricus Gerrit Pelgrimszoon (zoon) – noemt zich Henric van Wulven –
1455Braem van Luttikenhuys (zoon)
11-03-1465Claes Braemsdr. van Luttikenhuys (dochter, noemde zichzelf Christina)
14-07-1504Abraham Braemsdr. van Luttikenhuys (dochter)
29-06-1529Willem van Brakel (neef)
24-02-1536Staes van Brakel (zoon)
1545Samenvoeging gerecht Oud Wulven en gerecht Waijen
23-03-1570Digna van Brakel (dochter)
01-10-1595Joris van Wassenaar (zoon)
28-08-1624Eustachius van Wassenaar (broer)
29-06-1626Margaretha van Wassenaar (zus)
Rond 1631Ferdinando van Ayala (zoon)
03-02-1634Johan van Toll
07-06-1653Johan van Toll (zoon)
24-08-1657Jeronymus de Haze (executeur)
10-07-1658Johan Rothé
07-01-1671Laurens Schas
07-08-1685Petrus Schas (broer)
21-04-1705Petrus Laurentius Schas (zoon)
08-02-1706Jasper van Lynden
30-10-1732Jasper Scheurwater (kleinzoon, al sinds 17 september 1731 onofficieel)
25-03-1747Nicolaas Mattheus van der Noot de Geeter
18-12-1753Jacob Abrahamsz. Coninck
29-05-1766Warnerus Curtius
15-01-1790Jean Louis Testas

Deze pagina is gewijzigd op 22 juli 2022