Kasteel Oud-Wulven

Het eerste kasteel Oud-Wulven is vermoedelijk rond 1200 of mogelijk eerder gebouwd langs de Oud Wulfseweg ter hoogte van nummer 10. Het kasteel was een mottekasteel op een kunstmatig opgeworpen heuvel. Dit kasteel is vervangen door een stenen kasteel en in 1635-1640 vervangen door een woontoren met een acht meter hoge heuvel. In 1949 en de jaren erna zijn de restanten van dit buitenhuis gesloopt.

Middeleeuwen

Kasteel Oud-Wulven is gebouwd op rand van de Jutphase stroomrug. Het gebied ten oosten van het kasteel aan de andere kant van de Oudwulfsewetering is de ontginning Oudwulverbroek. Dit gebied werd tussen 1122 en 1234 ontgonnen.

Eerste eigenaren

De familie van Wulven is de vermoedelijke bouwer van het eerste kasteel. Het heeft er alle schijn van dat Oudwulverbroek werd ontgonnen door de Van Wulvens of afstammelingen ervan. In het jaar 1246 is er vermoedelijk zo’n afsplitsing geweest. Deze noemen zichzelf Hondermark.

Van het eerste kasteel is niet veel bekend. Er zijn alleen archeologische aanwijzingen die gecombineerd kunnen worden met schriftelijke bronnen. Bij de sloop van het kasteel in de jaren na de Tweede Wereldoorlog zijn brandsporen van een houten bouwwerk gevonden. Hieruit blijkt dat dit mottekasteel door brand is vernietigd. Tegelijkertijd werden in 1954 kloostermoppen gevonden van de toren van het tweede kasteel. Dit tweede kasteel is ergens rond 1250 gebouwd. Van dit tweede kasteel weten we verder ook niets.

Kasteel Wulven was de basis van de familie Wulven. Naast de ontginningen in Houten waren ze ook actief in Nederhorst en aan de Langbroekerdijk in Driebergen. In 1372 wordt Herman van Lockhorst (die zich Herman van Wulven noemt) eigenaar van Kasteel Oud-Wulven en gerecht. Hij is dan al eigenaar van kasteel Wulven en het bijhorende gerecht. Kasteel Oud-Wulven is een erfenis van zijn vader Herman van Lockhorst. Herman van Wulven is de laatste telg van de Wulven-dynastie.

Nieuwe bewoners

In 1394 koopt Gerrit Pelgrimszoon van Luttikenhuys Oud-Wulven voor zijn dochter Braem van Luttekenhuys. Hij heeft dan al sinds 1388 het gerecht in zijn bezit (bron). Zijn dochter overlijdt in 1399, waarna zoon Henricus Gerrit Pelgrimszoon in 1401 de nieuwe eigenaar wordt (bron). Hij noemt zich Henric van Wulven.

In 1455 wordt zoon Braem van Luttikenhuys de nieuwe eigenaar. De nakomelingen van Luttikenhuys zijn dan voorlopig eigenaar.

Oud-Wulven ontwikkelde zich tot een buurtschap met boerderijen rondom het kasteel. Ook was er de versterkte boerderij Oudwulverbroek. De eigenaren van kasteel Oud-Wulven zijn ook eigenaar van het gerecht Oud-Wulven, het gerecht Wayen en voor 1614 ook van het gerecht Heemstede.

Nieuwbouw Kasteel Oud-Wulven

In 1634 wordt de ambtsheerlijkheid Oud Wulven en Waijen gekocht door Johan van Toll, een rijke Utrechtse burger. Vermoedelijk wordt het kasteel dan afgebroken. Van Toll laat een nieuwe woontoren bouwen. De woontoren krijgt een extra toren met koepel. Rond de kelder op de begane grond wordt aarde gestort. Hierdoor lijkt het of het buitenhuis op een heuvel staat. Dit is in 1640 gereed.

Tegelijkertijd wordt er een hofstede gebouwd dat tegenwoordig in een andere vorm nog bestaat. Deze hofstede heet Jeannette-Oord en staat op de Oud Wulfseweg 10. Het huis Oud Wulven had een oprijlaan en een koetshuis (Oud Wulfseweg 12).

Johan Rothé

Een bijzondere bewoner van het huis tussen 1658 en 1671 is Johan Rothé. Hij was prediker van de Vijfde Monarchist. Deze organisatie meende dat in het jaar 1666 de Vijfde Monarchie zou aanbreken en hij wilde de mensen hierop voorbereiden. Hij wist indruk te maken op de Engelse koning en werd in 1660 in de Engelse adelstand verheven. Hij trouwde in datzelfde jaar in Goring House, de voorloper van Buckingham Palace. Sir John en Lady Rothé staken vervolgens het Kanaal over met een schip van de koninklijke vloot en vestigden zich op hun buitenhuis Oud-Wulven. Vanuit dit hoofdkwartier bereidde hij zich voor op het naderende duizendjarig vredesrijk.

Elite

Na Rothé kwam het huis in handen van de elite. Zoals vaker in die tijd werd een dergelijk landhuis gebruikt als zomerhuis om de (vieze) stad te ontvluchten. We zien in die tijd bestuurders uit Utrecht regelmatig eigenaar van Oud-Wulven worden. Ook Jasper van Lynden is eigenaar, een grootgrondbezitter uit Houten.

Familie Testas

In 1790 komt het huis in bezit van de familie Testas. Het huis ondergaat een verbouwing. De bovenste verdieping, zolder en torenkoepel worden afgebroken. De zolder van het nieuwe dak wordt als duivenhok in gebruik genomen. De hofstede wordt het nieuwe verblijf en het kasteel raakt als woonverblijf op de achtergrond.

In 1906 woont Louis Jan Anne Testas vlakbij Houten in het huis Klein Curaçao. Eigenaar van dit huis is zijn zoon Charles François Testas. Die woont zelf in de boerderij op Oud-Wulven waar Louis Jan Anne Testas sinds 1886 eigenaar van is. Op 19 juli van dat jaar vindt er een woningruil plaats, zodat beiden in hun eigen huis wonen. Charles François Testas krijgt het voormalige kasteel erbij.

Charles François Testas was in 1898 een van de eerste autobezitters van Nederland. Vanuit Oud-Wulven werd door Testas met zijn auto’s toertochten gemaakt. De auto’s stonden geparkeerd in de voormalige stal van het koetshuis.

Verval

Rond 1900 is het huis vervallen. Testas woont dan in de naastgelegen boerderij, dat comfortabeler is dan de woontoren. Wanneer in 1910 het huis wordt verkocht aan de Vereniging Hulp voor Onbehuisden in Amsterdam. De journalisten die bij de opening op bezoek komen, noemen het buitenhuis ‘een oude middeleeuwse kapel’. In 1925 wordt het huis verkocht aan de familie Hol.

In 1939 is Oud Wulven in slechte staat. Er wordt een restauratieplan opgesteld, maar vanwege de Tweede Wereldoorlog wordt dit uitgesteld. In 1947 wordt dan toch met de restauratie begonnen. Door een storm in de nacht van 29 op 30 maart 1947 waait de toren om en valt deze door de gewelven van het huis. Besloten wordt om kasteel Oud Wulven te slopen.

In 1957 worden de laatste resten gesloopt. Tegenwoordig is in de gevel van het Houtens gemeentehuis een gerestaureerde poort van kasteel Oud Wulven te zien.

Jaar	Eigenaar kasteel Oud-Wulven
03-02-1634	Johan van Toll
07-07-1653	Johan van Toll (zoon)
24-08-1657	Jeronymus de Haze (executeur)
10-07-1658	Johan Rothé
07-01-1671	Laurens Schas
07-08-1685	Petrus Schas (broer)
21-04-1705	Petrus Laurentius Schas (zoon)
08-02-1706	Jasper van Lynden
30-10-1732	Jasper Scheurwater (kleinzoon)
25-03-1747	Nicolaas Mattheus van der Noot de Geeter
18-12-1753	Jacob Abrahamsz. Coninck
29-05-1766	Warnerus Curtius
15-01-1790	Jan Louis Testas
05-10-1836	Pieter Hendrik Testas (zoon)
23-09-1886	Louis Jan Anne Testas (zoon)
19-7-1906	Charles François Testas (zoon)
21-2-1910	Vereniging Hulp voor Onbehuisden
28-1-1925	Familie Hol
1935 ???	Familie De Vor

Geheime gang kasteel Oud-Wulven

Lokaal gaat het hardnekkige verhaal rond dat vanaf kasteel Oud-Wulven er een geheime gang liep naar kasteel Heemstede. Een ander verhaal is dat er een gang liep tussen kasteel en boerderij Oud-Wulverbroek. Van een dergelijke gang is nooit enig spoor aangetroffen. Een gang naar Heemstede zou dan 2400 meter moeten zijn en constant vol met water moeten staan. Het gebied is namelijk een ontginningsgebied met een hoge grondwaterstand. Ook een gang van 120 meter lengte naar de boerderij onder de Oudwulfsewetering door is niet realistisch.

Deze pagina is gewijzigd op 30 september 2021