Inhoud
Vanaf 1963 wordt er in Nederland een ondergronds buizennetwerk aangelegd. Hierdoor wordt het Groningse aardgas voor woningen, industrieën en glastuinbouw beschikbaar. Kolen, stadsgas en petroleumstelletjes maken plaats voor geisers, gevelkachels, centrale verwarming en gasfornuizen.
Aanleg hoofdgasleiding
In het noorden van Houten wordt een hoofdgasleidingnetwerk aangelegd door de Nederlandse Pijpleiding Centrale. Een lasser komt op 1 juni 1965 om het leven die beklemd raakt onder een gasbuis van 3000 kilo.1 Op 27 augustus 1965 wordt bij de aanleg ook een NATO-leiding tussen Rotterdam en Soesterberg geraakt. Er ontstaat brand, waarbij de brandweer weinig kan uitrichten.
Houten is super-onrendabel
In de zomer van 1967 zegt Gasbedrijf Centraal Nederland (GCN) dat Houten voorlopig geen aardgas krijgt, omdat het dorp een super-onrendabel gebied is. In 1969 doet de gemeente Houten opnieuw een verzoek bij GCN, maar die blijft bij haar standpunt niet te willen leveren aan de gemeente Houten.
Pas in 1970 staat GCN er voor open, omdat duidelijk is geworden dat Houten een groeitaak krijgt. Op 31 maart 1970 zijn de onderhandelingen met GCN afgerond en kan de aanleg beginnen.
Aanleg aardgas Houten
In het dorp wordt vanaf mei 1970 een buizenstelsel aangelegd. Woningen in het nieuwe Flierplan worden als eerste aangesloten. Daarna volgen andere wijken en straten. Wel krijgen sommige bewoners een naheffing, hetgeen dankzij bemiddeling van de gemeente een stuk lager wordt. De bewoners van Houten worden voorbereid op aardgas via de vele advertenties in de kranten. Installateurs adverteren in 1969 al met de verkoop en aanleg van gashaarden en gasgeisers.
In september 1970 meldt het Trefpunt dat de hoofdgasleiding Houten nadert. Op 28 oktober 1970 wordt Houten aangesloten op het aardgasnetwerk. Door burgemeester Albers Pistorius wordt als openingshandeling een fakkel op Het Plein aangestoken.
Aardgas in het buitengebied
Het buitengebied wordt beschouwd als onrendabel en moet nog even wachten. De eerste huizen in het buitengebied van Houten (Veerwagenweg, Houtensewetering en Leedijk) moeten wachten tot 1983 voordat ze aardgas krijgen. De Molendijk en Binnenweg zelfs tot na 1985.
Protest in Schalkwijk
Pas in 1985 krijgen ook de kernen van Schalkwijk, Tull en ‘t Waal en ‘t Goy aardgas. De Tuurdijk krijgt in 1988 aardgas. Voor de buitengebieden draagt de gemeente één miljoen gulden bij. De bewoners betalen 1000 gulden per aansluiting. Dit geeft plaatselijk wat scheve gezichten, omdat in het dorp Houten dit bedrag niet moest worden betaald.
Het is 1985 als wethouder Van den Ham in gesprek gaat met de inwoners van Schalkwijk, Tull en ‘t Waal en ‘t Goy. De Schalkwijkers laten van zich horen: “We worden nu weer achtergesteld, we blijven een onderontwikkeld, achtergebleven gebied. Ik wil wel gas, maar die 1.000 gulden vind ik onredelijk“, stelde een inwoner van Schalkwijk. De wethouder legde vervolgens uit dat de kosten hoog waren en dat er ook een aandeel van de Schalkwijkers werd gevraagd. Maar omdat de protesten niet gingen liggen, zei Van den Ham: „Of u het redelijk vindt of niet, het moet op tafel komen. U kunt het beleid wel ter discussie stellen, maar dat heeft geen enkele zin“. De journalist die verslag deed van een bijeenkomst maakt melding van een groep jeugdige fietsers die riepen: „Wij willen geen gas, wij willen geen gas“.
Bij het huis van de voormalige timmerfabriek (Jonkheer Ramweg 43) konden de leidingleggers niet garanderen dat bij de aanleg van de hoofdleiding de bomen gespaard bleven. Daarop gaf de toenmalige eigenaar geen toestemming. De hoofdleiding werd omgelegd en besloten werd dat er bij het pand geen aardgas werd aangelegd. De nieuwe eigenaren die er sinds 1993 woonden moesten eerst bewijzen dat ze niets met het voorval te maken hadden, voordat ze een aardgasaansluiting kregen.2
Aanleg in de laatste gebieden
De afgelegen woningen langs de Lekdijk, Achterdijk, Heemsteedseweg, Waijensedijk, Lange Uitweg en het laatste stuk van de Beusichemseweg zouden in eerste instantie buiten het project blijven. Maar omdat er met de aanleg van riolering hier en daar ook een gasleiding werd aangelegd, konden de woningen ook aardgas krijgen.
Noten
- J.H. Versteegen, Nieuw Utrechtsch Dagblad, 3 juni 1965 ↩︎
- De familie Weldam en de voormalige timmerfabriek – Sven Verbeek, Houtens Nieuws 10 augustus 2011 ↩︎
Deze pagina is gewijzigd op 22 december 2024